Sztuka i duch Diuny

Wraz z ukazaniem się pierwszej części nowej ekranizacji Diuny na rynek trafił album autorstwa Tanyi Lapointe przedstawiający kulisy produkcji filmu. Polskie wydanie ukazało się nakładem wydawnictwa Rebis. Niestety przyszło nam na nie długo czekać, bo album pojawił się na rynku dopiero w grudniu 2022 roku, a więc ponad rok od premiery filmu. Trochę szkoda, że Rebis nie wstrzelił się tutaj w okres wyświetlania filmu w kinach, ale rozumiem, że skoro tak się stało, to wynikało to wyłącznie z braku możliwości, bo nie sądzę, żeby wydawca dobrowolnie zrezygnował z darmowej promocji. Album jest wydany ekskluzywnie. Liczy 240 stron w dużym formacie na papierze kredowym, oprawione w twardą oprawę. Jedyną różnicą względem wydania angielskiego jest zastąpienie kartonowego futerału (tzw. slipcase) obwolutą. Mój egzemplarz pechowo posiada wadę produkcji w postaci załamania ciągnącego się z góry na dół przez kilkanaście stron pod koniec albumu.

Zawartość

Album otwiera krótka przedmowa napisana przez Denisa Villeneuve. Zaraz po nim mamy już nieco obszerniejszy wstęp autorstwa Briana Herberta i Kevina J. Andersona. Następnie już autorka albumu opisuje historię powstania filmu, od momentu pozyskiwania praw autorskich i wyboru reżysera, przez proces pisania scenariusza, po etap kręcenia zdjęć w różnych lokacjach na świecie. Reszta albumu prezentuje proces projektowania oraz produkcji kolejnych elementów filmu. Zobaczymy omówienie zarówno najważniejszych postaci, proces projektowania ich wyglądu oraz komentarze aktorów odgrywających daną rolę, jak również koncepcje powstawania miast, wnętrz, pojazdów i rekwizytów. Ciekawostką jest pokazanie kilku scen, które zostały nakręcone, ale ostatecznie do filmu nie weszły.

Książka opisuje proces projektowania i produkcji filmu, ale z powodu obszerności materiału w żaden temat nie wchodzi zbyt głęboko. Dominują ilustracje, w większości bardzo ładne, ale też takie, których wybór do albumu jest wątpliwy. W niektórych miejscach zobaczymy prototypowe rendery z teksturami w niskiej rozdzielczości powiększone do rozmiaru dwóch stron, co nie wygląda atrakcyjnie. Jest też trochę szkiców koncepcyjnych, przy czym ponownie są one dosyć wybiórcze i nie obejmują wszystkiego, co zobaczymy w filmie. Te prototypy oraz szkice przeplatają się z kadrami z filmu, dając możliwość porównania wstępnych koncepcji z ich finalną realizacją. Jest też trochę zdjęć z planu zdjęciowego. Tekstu jako takiego jest raczej mało. Poza wspomnianymi wcześniej wprowadzeniami dalsze opisy ograniczają się do komentowania ilustracji, czyli albo wyjaśniania źródeł inspiracji danego projektu, albo serwowania czytelnikowi ciekawostek z procesu produkcji. Cały album można przeczytać w kilka godzin.

Podsumowanie

Ze względu na ogólnikowość, Sztukę i ducha Diuny nie można nazwać ani pełnoprawnym artbookiem, ani szczegółowym opisem procesu powstawania filmu. Nie znajdziemy tu żadnych głębszych analiz, ani tym bardziej żadnej krytyki, ale to nie może dziwić — album jest w końcu materiałem promocyjnym filmu. Czy zatem warto po niego sięgnąć? Jeśli jesteście zachwyceni nową ekranizacją i koniecznie chcecie dowiedzieć się o niej jak najwięcej, to jest to w tym momencie najbardziej obszerne źródło, pomimo tego, że obiektywnie oceniając jest niewyczerpujące. Z tego powodu jestem więc ostrożny z polecaniem Sztuki i ducha Diuny. Tym bardziej że Rebis ustalił niemałą cenę okładkową w wysokości 199 złotych. Oczywiście jak dobrze poszukacie, to można znaleźć taniej. W chwili, gdy piszę te słowa, sam wydawca sprzedaje album na Allegro za 99 złotych, a w większości księgarni internetowych album dostaniemy za około 130 złotych.

Miłym gestem ze strony twórców albumu jest przygotowanie do niego ścieżki dźwiękowej skomponowanej, podobnie jak w przypadku filmu, przez Hansa Zimmera. Możecie odsłuchać ją za darmo na YouTube albo kupić w wersji cyfrowej.

Otwartym pozostaje pytanie, czy i kiedy doczekamy się wydania po polsku The Art and Soul of Dune: Part Two, czyli albumu poświęconego drugiej części filmu, który na rynku angielskim ukazał się 8 marca 2024 roku, tydzień po premierze filmu.